ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 9 Σεπτεμβρίου 2021

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Η ανοδική φάση στην πορεία ανάκαμψης της οικονομίας της ζώνης του ευρώ προχωρεί ολοένα περισσότερο. Το προϊόν αναμένεται να υπερβεί το προς της κρίσης επίπεδό του μέχρι το τέλος του έτους. Δεδομένου ότι πάνω από 70% των ενήλικων Ευρωπαίων έχουν εμβολιαστεί πλήρως, η επανεκκίνηση της οικονομίας έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό, επιτρέποντας στους καταναλωτές να δαπανούν περισσότερα και στις επιχειρήσεις να αυξήσουν την παραγωγή. Ενώ η συνεχής ενίσχυση της ανοσίας στον κορωνοϊό συνεπάγεται ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι πλέον λιγότερο σοβαρές, η παγκόσμια εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα θα μπορούσε να καθυστερήσει την πλήρη επανεκκίνηση της οικονομίας. Η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού αναμένεται ότι θα είναι σε μεγάλο βαθμό πρόσκαιρη και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές συσσωρεύονται με βραδύ ρυθμό. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό στις νέες προβολές των εμπειρογνωμόνων μας έχουν αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα πάνω, αλλά προβλέπεται ότι μεσοπρόθεσμα ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο από τον στόχο του 2%.

Οι συνθήκες χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τον δημόσιο τομέα παραμένουν ευνοϊκές από την προηγούμενη τριμηνιαία αξιολόγησή μας του Ιουνίου. Οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης είναι απαραίτητες προκειμένου να συνεχιστεί η πορεία ανάκαμψης της οικονομίας και να αντισταθμιστούν οι αρνητικές επιδράσεις της πανδημίας στον πληθωρισμό.

Βάσει κοινής αξιολόγησης των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών για τον πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα.

Επιβεβαιώσαμε επίσης τα άλλα μέτρα που έχουμε λάβει, δηλαδή το επίπεδο των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, την παροχή ενδείξεων για την ενδεχόμενη μελλοντική εξέλιξη αυτών των επιτοκίων, τις αγορές που διενεργούμε στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP), τις πολιτικές επανεπένδυσης και τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στο δελτίου Τύπου που δημοσιεύθηκε σήμερα στις 13.45. Είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε καταλλήλως όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα αναφερθώ στην αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία ανέκαμψε κατά 2,2% το β΄ τρίμηνο του έτους, ταχύτερα δηλαδή από ό,τι αναμενόταν. Προχωρεί κανονικά προς έντονη ανάπτυξη το γ΄ τρίμηνο. Η ανάκαμψη στηρίζεται στην επιτυχία των εκστρατειών εμβολιασμού στην Ευρώπη, που επέτρεψαν τη σημαντική επανεκκίνηση της οικονομίας.

Με την άρση των περιορισμών, ο τομέας των υπηρεσιών ωφελείται από την επιστροφή των ανθρώπων στα καταστήματα και τα εστιατόρια και από την ανάκαμψη στον τομέα των ταξιδιών και του τουρισμού. Η μεταποίηση καταγράφει ισχυρές επιδόσεις, αν και οι ελλείψεις υλικών και εξοπλισμού εξακολουθούν να επηρεάζουν ανασταλτικά την παραγωγή. Η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα δεν έχει καταστήσει μέχρι τώρα απαραίτητη την εκ νέου επιβολή μέτρων καραντίνας. Θα μπορούσε όμως να επιβραδύνει την ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου και την πλήρη επανεκκίνηση της οικονομίας.

Οι καταναλωτικές δαπάνες αυξάνονται, αν και οι καταναλωτές παραμένουν κάπως επιφυλακτικοί λόγω των εξελίξεων όσον αφορά την πανδημία. Η αγορά εργασίας επίσης σημειώνει ταχύτατη βελτίωση, πράγμα που δημιουργεί προοπτική για υψηλότερα εισοδήματα και μεγαλύτερες δαπάνες. Η ανεργία μειώνεται και ο αριθμός των συμμετεχόντων σε προγράμματα διατήρησης της απασχόλησης υποχώρησε κατά 28 εκατομμύρια περίπου από το ανώτατο επίπεδο του προηγούμενου έτους. Η ανάκαμψη της εγχώριας και της παγκόσμιας ζήτησης εμπνέει περαιτέρω αισιοδοξία στις επιχειρήσεις, πράγμα που στηρίζει τις επιχειρηματικές επενδύσεις.

Ταυτόχρονα, έχουμε να διανύσουμε ακόμη αρκετό δρόμο έως ότου ξεπεραστούν οι βλάβες που προκάλεσε η πανδημία στην οικονομία. Εξακολουθούν να απασχολούνται πάνω από δύο εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι από ό,τι πριν από την πανδημία, ιδίως μεταξύ των νεότερων και λιγότερο εξειδικευμένων. Ο αριθμός των εργαζομένων που συμμετέχουν σε προγράμματα διατήρησης της απασχόλησης επίσης παραμένει σημαντικός.

Για τη στήριξη της ανάκαμψης, μια φιλόδοξη, στοχευμένη και συντονισμένη δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να συνεχίσει να συμπληρώνει τη νομισματική πολιτική. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα Next Generation EU θα συμβάλλει ώστε να διασφαλιστεί μια ισχυρότερη και ομοιόμορφη ανάκαμψη στις χώρες της ζώνης του ευρώ. Επίσης, θα επιταχύνει τη μετάβαση προς την πράσινη και την ψηφιακή οικονομία, θα στηρίξει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και θα τονώσει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

Αναμένουμε ότι η οικονομία θα ανακάμψει σθεναρά μεσοπρόθεσμα. Σύμφωνα με τις νέες προβολές των εμπειρογνωμόνων μας, ο ρυθμός αύξησης του ετήσιου πραγματικού ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 5,0% το 2021, σε 4,6% το 2022 και σε 2,1% το 2023. Σε σύγκριση με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ιουνίου, οι προοπτικές έχουν βελτιωθεί για το 2021 και παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες για το 2022 και το 2023.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε 3.0% τον Αύγουστο. Αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί περαιτέρω αυτό το φθινόπωρο αλλά θα μειωθεί το επόμενο έτος. Αυτή η πρόσκαιρη άνοδος του πληθωρισμού αντανακλά κατά κύριο λόγο την έντονη αύξηση των τιμών του πετρελαίου από τα μέσα περίπου του προηγούμενου έτους και μετά, την αντιστροφή της προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ στη Γερμανία, την καθυστερημένη έναρξη των καλοκαιρινών εκπτώσεων το 2020 και τις πιέσεις στο κόστος που απορρέουν από τις προσωρινές ελλείψεις υλικών και εξοπλισμού. Στη διάρκεια του 2022, αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να υποχωρήσουν ή δεν θα λαμβάνονται πλέον υπόψη στον υπολογισμό του δωδεκάμηνου πληθωρισμού.

Οι πιέσεις στον υποκείμενο πληθωρισμού έχουν σημειώσει άνοδο. Καθώς η οικονομία ανακάμπτει περαιτέρω, και υποστηριζόμενη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, αναμένουμε ότι ο υποκείμενος πληθωρισμός θα αυξηθεί μεσοπρόθεσμα. Αυτή η αύξηση αναμένεται ότι θα γίνει σταδιακά, δεδομένου ότι θα χρειαστεί χρόνος έως ότου η οικονομία λειτουργήσει ξανά σε συνθήκες πλήρους χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού και επομένως οι μισθοί αναμένεται να αυξηθούν συγκρατημένα. Οι δείκτες των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό συνέχισαν να αυξάνονται, αλλά εξακολουθούν να απέχουν από τον στόχο του 2%.

Σύμφωνα με τις νέες προβολές εμπειρογνωμόνων ο ετήσιος πληθωρισμός θα είναι 2,2% το 2021, 1,7% το 2022 και 1,5% το 2023, έχει δηλαδή αναθεωρηθεί προς τα πάνω σε σύγκριση με τις προηγούμενες προβολές του Ιουνίου. Ο πληθωρισμός χωρίς τον πληθωρισμό των τιμών των ειδών διατροφής και των τιμών της ενέργειας αναμένεται, σύμφωνα με τις προβολές, ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 1,3% το 2021, σε 1,4% το 2022 και 1,5% το 2023, δηλαδή και πάλι έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω σε σύγκριση με τις προβολές του Ιουνίου.

Αξιολόγηση κινδύνων

Θεωρούμε ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονομικές προοπτικές είναι σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Η οικονομική δραστηριότητα θα μπορούσε να υπερβεί τις προσδοκίες μας αν οι καταναλωτές αποκτήσουν περισσότερη εμπιστοσύνη και αποταμιεύουν λιγότερο από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος. Η ταχύτερη βελτίωση της κατάστασης όσον αφορά την πανδημία θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ισχυρότερη μεγέθυνση από ό,τι προβλέπεται επί του παρόντος. Αν τα φαινόμενα συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς διαρκέσουν περισσότερο και οδηγήσουν σε υψηλότερες από ό,τι αναμένεται αυξήσεις μισθών, οι πιέσεις στις τιμές θα μπορούσαν να είναι πιο επίμονες. Ταυτόχρονα, οι οικονομικές προοπτικές θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν αν η εξέλιξη της πανδημίας χειροτερεύσει, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να καθυστερήσει την περαιτέρω επανεκκίνηση της οικονομίας, ή αν οι ελλείψεις στην πλευρά της προσφοράς αποδειχθούν πιο επίμονες από ό,τι αναμένεται και επιδράσουν ανασταλτικά στην παραγωγή.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Η ανάκαμψη της ανάπτυξης και του πληθωρισμού εξακολουθεί να εξαρτάται από τις ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης για όλους τους τομείς της οικονομίας. Τα επιτόκια της αγοράς υποχώρησαν στη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά η υποχώρηση αντιστράφηκε πρόσφατα. Συνολικά, οι συνθήκες χρηματοδότησης για την οικονομία παραμένουν ευνοϊκές.

Τα επιτόκια τραπεζικών χορηγήσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά βρίσκονται σε ιστορικώς χαμηλά επίπεδα. Οι χορηγήσεις προς νοικοκυριά είναι ανθεκτικές, ιδίως για αγορές κατοικιών. Η κάπως βραδύτερη άνοδος των χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να διαθέτουν επαρκή χρηματοδότηση, επειδή έλαβαν πολλά δάνεια κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Διαθέτουν υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και παρακρατούν ολοένα περισσότερο κέρδη, πράγμα που περιορίζει την ανάγκη για εξωτερική χρηματοδότηση. Για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, η έκδοση ομολόγων είναι μια ελκυστική εναλλακτική επιλογή αντί των τραπεζικών δανείων. Οι υγιείς τραπεζικοί ισολογισμοί εξακολουθούν να εξασφαλίζουν ότι διατίθενται επαρκείς πιστώσεις.

Ωστόσο, πολλές επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν αναλάβει επιπλέον χρέος στη διάρκεια της πανδημίας. Η επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών θα μπορούσε να απειλήσει τη χρηματοοικονομική ευρωστία τους. Αυτό θα μπορούσε, με τη σειρά του, να οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας των ισολογισμών των τραπεζών. Η στήριξη από την πλευρά της πολιτικής εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί μια κατάσταση στην οποία οι πιέσεις στους ισολογισμούς και η υιοθέτηση πιο περιοριστικών συνθηκών χρηματοδότησης αλληλοενισχύονται.

Συμπεράσματα

Για να ανακεφαλαιώσω, η οικονομία της ζώνης του ευρώ σαφώς ανακάμπτει. Όμως, η ταχύτητα της ανάκαμψης εξακολουθεί να εξαρτάται από την πορεία της πανδημίας και την πρόοδο των εμβολιασμών. Η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού αναμένεται ότι θα είναι σε μεγάλο βαθμό πρόσκαιρη και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές θα συσσωρευθούν σταδιακά μόνο. Η μικρή βελτίωση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών για τον πληθωρισμό και το τρέχον επίπεδο των συνθηκών χρηματοδότησης επιτρέπουν τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης με έναν μετρίως βραδύτερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP. Τα μέτρα πολιτικής μας, συμπεριλαμβανομένων των αναθεωρημένων ενδείξεων που παρέχουμε για τη μελλοντική εξέλιξη των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, είναι καίριας σημασίας για να μπορέσει η οικονομία να προχωρήσει προς μια διαρκή ανάκαμψη και, εν τέλει, θα συνεισφέρουν στην επίτευξη του στόχου μας για πληθωρισμό 2%.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.