KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 14 kwietnia 2022

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

Agresja Rosji wobec Ukrainy wywołuje ogromne cierpienie. Wpływa też na gospodarkę, zarówno w Europie, jak i poza nią. Konflikt i związana z nim niepewność mocno odbijają się na zaufaniu przedsiębiorstw i konsumentów. Zakłócenia w handlu prowadzą do nowych niedoborów materiałów i czynników produkcji. Gwałtowny wzrost cen energii i surowców obniża popyt i spowalnia produkcję. Rozwój sytuacji gospodarczej będzie w ogromnym stopniu zależeć od dalszego przebiegu konfliktu, wpływu obecnych sankcji, a także ewentualnych dalszych środków. Jednocześnie na aktywność gospodarczą nadal korzystnie oddziałuje ponowne otwarcie gospodarki po kryzysowej fazie pandemii. Inflacja znacznie wzrosła i w nadchodzących miesiącach pozostanie wysoka, głównie z powodu gwałtownego zwiększenia się kosztów energii. W wielu sektorach presja inflacyjna się nasiliła.

Na dzisiejszym posiedzeniu uznaliśmy, że dane, jakie napłynęły od czasu naszego ostatniego posiedzenia, wzmacniają nasze oczekiwanie, że zakupy netto aktywów w ramach programu skupu aktywów (APP) powinny zostać zakończone w trzecim kwartale. Jeśli chodzi o widoki na przyszłość, nasza polityka pieniężna będzie zależeć od napływających danych i naszej oceny perspektyw w danym czasie. W obecnych warunkach wysokiej niepewności zachowamy przy prowadzeniu polityki pieniężnej otwarte możliwości, stopniowość i elastyczność. Rada Prezesów podejmie wszelkie niezbędne działania, żeby wypełnić mandat EBC do utrzymania stabilności cen oraz pomagać w ochronie stabilności finansowej.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

W ostatnim kwartale 2021 gospodarka strefy euro odnotowała wzrost o 0,3%. W pierwszym kwartale 2022 wzrost gospodarczy według szacunków pozostał słaby, w dużej mierze z powodu obostrzeń związanych z pandemią.

Kilka czynników wskazuje na wolne tempo wzrostu także w nadchodzącym okresie. Wojna już odbija się na zaufaniu przedsiębiorstw i konsumentów, m.in. za sprawą niepewności, jaką powoduje. Ponieważ ceny energii i surowców gwałtownie rosną, gospodarstwa domowe zmagają się ze wzrostem kosztów utrzymania, a przedsiębiorstwa – kosztów produkcji. Wojna doprowadziła do powstania nowych zatorów. Jednocześnie do problemów w łańcuchach dostaw przyczynia się nowy zestaw środków wprowadzonych w Azji w związku z pandemią. Niektóre sektory mają coraz większe trudności z pozyskiwaniem czynników produkcji, co zakłóca procesy produkcyjne. Niemniej występują też przeciwstawne czynniki, które podtrzymują trwające ożywienie, np. wyrównawcze środki fiskalne oraz możliwość wykorzystania przez gospodarstwa domowe oszczędności zgromadzonych podczas pandemii. Ponadto ponowne otwarcie sektorów najbardziej dotkniętych pandemią oraz dobra sytuacja na rynku pracy i wzrost liczby zatrudnionych będą nadal korzystnie wpływać na dochody i spożycie.

W dalszym ciągu, zwłaszcza w trudnej obecnie sytuacji geopolitycznej, niezbędne jest wsparcie ze strony polityki fiskalnej i pieniężnej. Ponadto skuteczna realizacja planów inwestycji i reform w ramach programu Next Generation EU przyspieszy transformację ekologiczną i energetyczną. To powinno korzystnie wpłynąć na długookresowy wzrost gospodarczy i odporność strefy euro.

Inflacja

Inflacja wzrosła z 5,9% w lutym do 7,5% w marcu. Po wybuchu wojny ceny energii poszły w górę i obecnie są o 45% wyższe niż rok temu. Pozostają główną przyczyną wysokiego poziomu inflacji. Ze wskaźników rynkowych wynika, że ceny energii w najbliższym okresie nadal będą wysokie, ale potem nieco się obniżą. Gwałtownie wzrosły także ceny żywności. Wynika to z podwyższenia się kosztów transportu i produkcji, zwłaszcza zwiększenia się cen nawozów, po części w związku z wojną w Ukrainie.

Wzrost cen ma coraz większy zasięg. W wielu sektorach są one windowane przez koszty energii. Wzrostową presję na ceny nadal wywierają także zatory podażowe i normalizacja popytu w miarę ponownego otwierania się gospodarki. W ostatnich miesiącach miary inflacji bazowej przekroczyły poziom 2%. Trwałość wzrostu tych wskaźników pozostaje niepewna, ze względu na rolę przejściowych czynników związanych z pandemią i pośrednie skutki wyższych cen energii.

Sytuacja na rynku pracy dalej się poprawia – bezrobocie w lutym spadło do rekordowo niskiego poziomu 6,8%. W wielu sektorach poszukuje się nowych pracowników, co wskazuje, że popyt na pracę nadal jest silny. Niemniej dynamika płac pozostaje ogólnie niska. Do jej zwiększenia powinno z czasem przyczynić się odzyskanie przez gospodarkę pełnej mocy. Różne wskaźniki długookresowych oczekiwań inflacyjnych opierające się na rynkach finansowych i eksperckich badaniach ankietowych w większości wynoszą ok. 2%. Jednak ze względu na wstępne oznaki rewizji tych wskaźników do poziomu przekraczającego przyjęty cel konieczna będzie uważna obserwacja.

Ocena ryzyka

W wyniku wojny w Ukrainie znacznie wzrosło ryzyko pogorszenia się perspektyw wzrostu gospodarczego. Choć zagrożenia związane z pandemią się zmniejszyły, wojna może mieć jeszcze silniejszy wpływ na nastroje gospodarcze i spowodować dalsze zaostrzenie się ograniczeń po stronie podaży. Uporczywie wysokie koszty energii, wraz ze spadkiem zaufania, mogą obniżyć popyt oraz ograniczyć spożycie i inwestycje bardziej, niż oczekiwano.

Jeśli chodzi o perspektywy inflacji, nasiliły się czynniki mogące oddziaływać w kierunku jej wzrostu, zwłaszcza w najbliższym okresie. Do czynników ryzyka dla średniookresowych perspektyw inflacji należą przekroczenie przez oczekiwania inflacyjne przyjętego celu, wyższe od przewidywanych podwyżki płac i długotrwałe pogorszenie się warunków podażowych. Jeżeli jednak popyt w średnim okresie osłabnie, również presja cenowa się zmniejszy.

Warunki finansowe i monetarne

Od wybuchu wojny i nałożenia sankcji finansowych występuje duża zmienność na rynkach finansowych. W związku ze zmieniającymi się perspektywami polityki pieniężnej, otoczenia makroekonomicznego i dynamiki inflacji wzrosły rynkowe stopy procentowe. Koszty finansowania banków nadal się zwiększały. Jednocześnie nie doszło do tej pory do poważnych napięć na rynkach pieniężnych ani niedoborów płynności w systemie bankowym strefy euro.

Oprocentowanie kredytów bankowych dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych pozostaje niskie, ale zaczyna odzwierciedlać wzrost rynkowych stóp procentowych. Akcja kredytowa dla gospodarstw domowych utrzymuje się na dotychczasowym poziomie, zwłaszcza w przypadku transakcji mieszkaniowych, a napływ kredytów do przedsiębiorstw się ustabilizował.

Z naszego najnowszego badania ankietowego akcji kredytowej banków wynika, że w pierwszym kwartale tego roku warunki udzielania kredytów dla firm i kredytów mieszkaniowych ogólnie się zaostrzyły, ponieważ kredytodawcy są coraz bardziej zaniepokojeni ryzykami, z którymi mierzą się ich klienci w niepewnym otoczeniu. Oczekuje się, że standardy kredytowe w nadchodzących miesiącach jeszcze się zaostrzą z powodu uwzględniania przez banki niekorzystnych skutków gospodarczych agresji Rosji wobec Ukrainy, a także wyższych cen energii.

Podsumowanie

Podsumowując, inwazja Rosji na Ukrainę ma poważny wpływ na gospodarkę strefy euro i doprowadziła do znacznego nasilenia się niepewności. Gospodarcze skutki wojny będą zależeć od dalszego przebiegu tego konfliktu, wpływu obecnych sankcji, a także ewentualnych dalszych środków. Inflacja znacznie wzrosła i w nadchodzących miesiącach pozostanie wysoka, głównie z powodu gwałtownego zwiększenia się kosztów energii. Zwracamy baczną uwagę na obecną niepewność i dokładnie monitorujemy napływające dane pod kątem potencjalnych skutków dla średniookresowych perspektyw inflacji. Kalibracja polityki pieniężnej będzie w dalszym ciągu zależeć od danych i odzwierciedlać naszą ocenę perspektyw w danym czasie. Jesteśmy gotowi dostosowywać wszystkie nasze narzędzia w ramach naszego mandatu, w razie potrzeby z zastosowaniem elastyczności, żeby sprawić, że inflacja ustabilizuje się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.