Po co EBC prowadzi badania naukowe?

28 września 2016

Podobnie jak inne główne banki centralne, EBC prowadzi badania z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze, wszelkie strategiczne decyzje podejmowane przez EBC – od polityki pieniężnej i stabilności finansowej po nadzór bankowy i politykę makroostrożnościową – muszą być poprzedzone szczegółową analizą.

Po drugie, dzięki publikowaniu artykułów naukowych eksperci EBC nawiązują kontakty ze środowiskiem akademickim i inicjują debatę na istotne dla nas tematy. Wnioski z tej debaty stanowią wkład do dalszych prac i jeszcze bardziej wzmacniają podstawy teoretyczne przyszłych decyzji EBC.

W ostatnich czasach stało się to jeszcze ważniejsze, ponieważ nowe, złożone problemy wymagają szczególnie mocnej podbudowy analitycznej. Stosunkowo nowym przykładem rosnącego znaczenia rzetelnych badań naukowych są analizy skuteczności niestandardowych środków polityki pieniężnej i jej powiązań z polityką fiskalną czy strukturalną.

Jaka jest zależność między badaniami naukowymi a polityką?

Decyzje EBC w sprawie polityki pieniężnej trafiają na czołówki serwisów informacyjnych. Badania dostarczają zarówno różnych scenariuszy leżących u podstaw tych decyzji, jak i narzędzi analitycznych. Należy jednak pamiętać, żeby z pojedynczych prac nie wyciągać wniosków co do przyszłego kierunku polityki banku centralnego. Rozważanie i proponowanie niekonwencjonalnych kierunków działania należy do istoty badań naukowych i jest przydatne jako bodziec do dalszej debaty, ale nie musi znaleźć odzwierciedlenia w podejmowanych ostatecznie decyzjach.

Dzięki informacjom dostarczanym przez naszych ekspertów Rada Prezesów może działać jeszcze skuteczniej. Mówiąc najprościej – im lepsze badania, tym lepsze będą decyzje EBC i jego zdolność do skutecznego działania na rzecz stabilności cen. Wysokiej jakości prace naukowe z mocną bazą pojęciowo-empiryczną mają zatem dla EBC ogromne znaczenie, ponieważ dostarczają mu narzędzi potrzebnych do prowadzenia wspólnej polityki pieniężnej z myślą o obywatelach krajów strefy euro.

EBC jako jeden z pierwszych stworzył nowe rodzaje modeli ekonometrycznych, które umożliwiają prognozowanie procesów gospodarczych i analizę skutków różnych scenariuszy. Tego rodzaju modele zostały następnie przyjęte przez wszystkie główne banki centralne.

Od kryzysu finansowego rola badań naukowych w poszukiwaniu nowych rozwiązań dla nowych problemów jeszcze wzrosła. Na przykład prace nad niskimi stopami procentowymi znalazły odzwierciedlenie w zapowiedzi przyszłego poziomu stóp (forward guidance) – jest to jedno z narzędzi polityki pieniężnej, za pomocą których bank centralny próbuje wpływać na zachowania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Narzędzie to stosują wszystkie główne banki centralne.

Dlaczego artykuły naukowe wydawane przez EBC są opatrzone klauzulą o wyłączeniu odpowiedzialności?

Jakość publikacji EBC zależy od wiedzy i doświadczenia jego pracowników. Jest bardzo ważne, zwłaszcza w obecnej sytuacji gospodarczej, żeby nasi eksperci mogli pracować nad nowymi, innowacyjnymi metodami i myśleć w sposób nieskrępowany. Dlatego też wyniki badań są publikowane pod nazwiskami autorów: nie muszą przedstawiać poglądów ani EBC jako instytucji, ani Rady Prezesów. Nie muszą też obejmować pełnego zakresu informacji uwzględnianych przez EBC podczas podejmowania decyzji, ponieważ część prac ekonomicznych jest przeznaczona tylko do użytku wewnętrznego, a osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityki oczywiście bazują również na własnej analizie i doświadczeniu.

Jak wybieramy tematy badawcze?

Jako że badania mają ułatwiać EBC podejmowanie decyzji dotyczących polityki, tematy są ściśle związane z aktualną sytuacją gospodarczą. Dzięki temu uzyskiwane wyniki pomagają EBC w analizie otoczenia gospodarczego i odpowiednim kształtowaniu polityki. Eksperci analizują na przykład, dlaczego i w jaki sposób kryzys finansowy zakłócił transmisję polityki pieniężnej.

Poza tego rodzaju bieżącymi problemami w badaniach przyjmuje się również szerszą perspektywę i rozważa zagadnienia bardziej fundamentalne, na przykład: jaki jest związek między polityką pieniężną a makroostrożnościową; jak rynki finansowe, gospodarstwa domowe i firmy kształtują swoje oczekiwania co do przyszłej polityki pieniężnej i inflacji; dlaczego światowy wzrost gospodarczy jest niski i jak długo to jeszcze potrwa. Odpowiedzi na tego typu teoretyczne pytania pomagają nam lepiej zrozumieć związki przyczynowo-skutkowe w interakcjach gospodarczych oraz podejmować właściwe decyzje, żeby wywiązywać się z naszego mandatu.

Tematy nowych badań proponują zarówno menedżerowie szukający konkretnych rozwiązań, jak i sami eksperci.

Jakie publikacje naukowe wydaje EBC?

Każda seria publikacji ma zespół redakcyjny, który dba o jej wysoką jakość. Spośród opracowań złożonych przez ekspertów publikowane są te, które spełniają określone standardy.