ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 25 Ιανουαρίου 2024

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Οι εισερχόμενες πληροφορίες επιβεβαιώνουν σε γενικές γραμμές τις προηγούμενες αξιολογήσεις μας για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού. Πέρα από μια ανοδική επίδραση της βάσης σύγκρισης στον γενικό πληθωρισμό, η οποία σχετίζεται με τις τιμές της ενέργειας, η πτωτική τάση του υποκείμενου πληθωρισμού συνεχίστηκε και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας εξακολουθούν να μεταδίδονται δυναμικά στις συνθήκες χρηματοδότησης. Οι αυστηρές συνθήκες χρηματοδότησης περιορίζουν τη ζήτηση και αυτό βοηθά στην ώθηση του πληθωρισμού προς τα κάτω.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή σε αυτόν τον στόχο. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο.

Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία της ζώνης του ευρώ πιθανόν παρουσίασε στασιμότητα το τελευταίο τρίμηνο του 2023. Τα εισερχόμενα στοιχεία συνεχίζουν να σηματοδοτούν υποτονικότητα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Ωστόσο, κάποιοι δείκτες ερευνών με μελλοντικό προσανατολισμό υποδεικνύουν επιτάχυνση της ανάπτυξης στη συνέχεια.

Η αγορά εργασίας εξακολούθησε να είναι εύρωστη. Το ποσοστό ανεργίας, που ήταν 6,4% τον Νοέμβριο, υποχώρησε και πάλι στο χαμηλότερο επίπεδό του μετά την υιοθέτηση του ευρώ και περισσότεροι εργαζόμενοι έχουν εισέλθει στο εργατικό δυναμικό. Ταυτόχρονα, η ζήτηση για εργατικό δυναμικό επιβραδύνεται, και προκηρύσσονται λιγότερες θέσεις εργασίας.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεχίσουν να αίρουν τα μέτρα στήριξης που είχαν λάβει λόγω της ενεργειακής κρίσης, προκειμένου να αποφύγουν την ώθηση των μεσοπρόθεσμων πληθωριστικών πιέσεων προς τα πάνω. Οι δημοσιονομικές και οι διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες ούτως ώστε να κάνουν την οικονομία μας πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, καθώς και να μειώσουν σταδιακά τους υψηλούς λόγους του δημόσιου χρέους. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για τη βελτίωση του παραγωγικού δυναμικού της ζώνης του ευρώ – οι οποίες θα υποστηρίζονται από την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος Next Generation EU – μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα, στηρίζοντας ταυτόχρονα την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μετά την πρόσφατη συμφωνία στο Συμβούλιο ECOFIN σχετικά με τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, η νομοθετική διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί γρήγορα ούτως ώστε οι νέοι κανόνες να μπορέσουν να εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση. Επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη να σημειωθεί ταχύτερη πρόοδος προς την ένωση κεφαλαιαγορών και την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε 2,9% τον Δεκέμβριο καθώς ορισμένα από τα προηγούμενα δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση της επίδρασης των υψηλών τιμών της ενέργειας δεν συνυπολογίζονται πλέον στον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού, αν και η ανάκαμψη ήταν ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν. Πέρα από αυτήν την επίδραση της βάσης σύγκρισης, συνεχίστηκε η συνολική τάση μείωσης του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής μειώθηκε σε 6,1% τον Δεκέμβριο. Ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής επίσης μειώθηκε ξανά, σε 3,4%, λόγω της πτώσης του πληθωρισμού των τιμών των αγαθών σε 2,5%. Ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών έμεινε σταθερός στο 4,0%.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω εντός του τρέχοντος έτους καθώς εξασθενούν οι επιδράσεις από τις προηγούμενες ενεργειακές διαταραχές, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά την πανδημία, και η πιο περιοριστική νομισματική πολιτική συνεχίζει να επιδρά ανασταλτικά στη ζήτηση.

Όλοι σχεδόν οι δείκτες μέτρησης του υποκείμενου πληθωρισμού μειώθηκαν περαιτέρω τον Δεκέμβριο. Ο αυξημένος ρυθμός ανόδου των μισθών και η μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας διατηρούν υψηλές τις εγχώριες πιέσεις στις τιμές, αν και αυτές έχουν επίσης αρχίσει να εξασθενούν. Ταυτόχρονα, τα χαμηλότερα κέρδη ανά μονάδα προϊόντος έχουν αρχίσει να μετριάζουν την πληθωριστική επίδραση της ανόδου του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Οι δείκτες μέτρησης των πιο βραχυπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό υποχώρησαν σημαντικά, ενώ οι αντίστοιχοι δείκτες των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό διαμορφώνονται κυρίως γύρω από το 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παραμένουν καθοδικοί. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Μια ασθενέστερη παγκόσμια οικονομία ή μια περαιτέρω επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου επίσης θα επιδρούσαν ανασταλτικά στην ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ. Ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν βασικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων αυξήσει την κατανάλωση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται.

Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να παρακωλύσουν το παγκόσμιο εμπόριο. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε επίσης να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι αναμένεται εάν οι μισθοί αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν τα περιθώρια κέρδους αποδειχθούν πιο ανθεκτικά. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να είναι απροσδόκητα χαμηλός εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα. Επιπλέον, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να μειωθεί γρηγορότερα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα εάν οι τιμές της ενέργειας εξελιχθούν σύμφωνα με την πρόσφατη καθοδική στροφή των προσδοκιών της αγοράς όσον αφορά τη μελλοντική πορεία των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα επιτόκια της αγοράς δεν έχουν σημειώσει αξιόλογη μεταβολή μετά την τελευταία συνεδρίασή μας. Η περιοριστική νομισματική πολιτική μας εξακολουθεί να μεταδίδεται έντονα στις ευρύτερες συνθήκες χρηματοδότησης. Τα επιτόκια χορηγήσεων για τα επιχειρηματικά δάνεια μειώθηκαν ελαφρώς, σε 5,2% τον Νοέμβριο, ενώ για τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν περαιτέρω σε 4,0%.

Τα υψηλά επιτόκια δανεισμού, μαζί με τις συναφείς περικοπές στα επενδυτικά σχέδια και τις αγορές κατοικιών, οδήγησαν σε περαιτέρω απότομη πτώση της ζήτησης πιστώσεων το δ΄ τρίμηνο, όπως αναφέρεται στην πιο πρόσφατη έρευνά μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις. Αν και η τάση εφαρμογής αυστηρότερων πιστοδοτικών κριτηρίων για δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά μετριάστηκε, τα εν λόγω κριτήρια παραμένουν αυστηρά και οι τράπεζες εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους.

Σε αυτό το πλαίσιο, η δυναμική των πιστώσεων βελτιώθηκε κάπως, εξακολουθεί όμως να είναι ασθενής σε γενικές γραμμές. Τα δάνεια προς επιχειρήσεις έμειναν στάσιμα τον Νοέμβριο σε σύγκριση με ένα έτος πριν – αφού συρρικνώθηκαν τον Οκτώβριο – καθώς ανέκαμψε η μηνιαία ροή των βραχυπρόθεσμων δανείων. Τα δάνεια προς νοικοκυριά αυξήθηκαν με υποτονικό ετήσιο ρυθμό, 0,5%.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή μας, θεωρούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή σε αυτόν τον στόχο. Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα επιτόκια πολιτικής μας θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.