KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 25 stycznia 2024

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na konferencji prasowej.

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Napływające informacje zasadniczo pokrywają się z naszą wcześniejszą oceną średniookresowych perspektyw inflacji. Nie licząc dodatniego efektu bazy związanego z energią w inflacji ogółem, inflacja bazowa w dalszym ciągu wykazywała trend spadkowy, a wcześniejsze podwyżki stóp procentowych wciąż mocno oddziałują na warunki finansowania. Zacieśnienie warunków finansowania działa hamująco na popyt, co przyczynia się do spadku inflacji.

Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Na podstawie aktualnej oceny uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – jeśli zostaną utrzymane przez dostatecznie długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC były na wystarczająco restrykcyjnych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne.

Przy ustalaniu odpowiedniego stopnia i czasu trwania restrykcyjności utrzymamy podejście oparte na danych. W szczególności decyzje w sprawie stóp procentowych będą uwzględniać naszą ocenę perspektyw inflacji w świetle napływających danych gospodarczych i finansowych, dynamiki inflacji bazowej i siły transmisji polityki pieniężnej.

Podjęte dziś decyzje są przedstawione w komunikacie prasowym dostępnym na naszej stronie internetowej.

Wytłumaczę teraz bardziej szczegółowo, jak oceniamy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym objaśnię naszą ocenę warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

Gospodarka strefy euro w ostatnim kwartale 2023 prawdopodobnie stanęła w miejscu. Napływające dane nadal wskazują na osłabienie w najbliższym czasie. Z niektórych prognostycznych wskaźników ankietowych wynika jednak, że w dalszym okresie wzrost gospodarczy się ożywi.

Rynek pracy pozostał silny. Stopa bezrobocia, która w listopadzie wyniosła 6,4%, spadła z powrotem do najniższego poziomu od czasu wprowadzenia euro, a pracę podjęło więcej osób. Jednocześnie popyt na pracę spowalnia i publikowanych jest mniej ofert pracy.

Rządy powinny dalej wycofywać środki wsparcia związane z energią, by uniknąć nasilania średniookresowej presji inflacyjnej. Polityka fiskalna i strukturalna powinna służyć zwiększaniu produktywności i konkurencyjności gospodarki oraz stopniowemu obniżaniu wysokich wskaźników długu publicznego. Reformy strukturalne i inwestycje na rzecz poprawy potencjału podażowego strefy euro, których realizację ułatwiłoby pełne wdrożenie programu Next Generation EU, mogą przyczynić się do ograniczenia presji cenowej w średnim okresie, a przy tym wesprzeć transformację ekologiczną i cyfrową. W związku z porozumieniem osiągniętym ostatnio przez Radę ECOFIN w sprawie reformy unijnych ram zarządzania gospodarczego proces legislacyjny powinien zostać szybko sfinalizowany, by można było niezwłocznie wdrożyć nowe zasady. Poza tym należy przyspieszyć prace nad unią rynków kapitałowych i ukończeniem budowy unii bankowej.

Inflacja

Inflacja w grudniu wzrosła do 2,9%, zważywszy że niektórych z wprowadzonych wcześniej środków fiskalnych mających złagodzić wpływ wysokich cen energii nie ujęto w rocznej stopie inflacji, choć odbicie było słabsze, niż oczekiwano. Nie licząc tego efektu bazy, utrzymał się ogólny trend spadku inflacji. Inflacja cen żywności w grudniu zmalała do 6,1%. Inflacja z wyłączeniem cen energii i żywności także ponownie się obniżyła – do 3,4% – pod wpływem spadku inflacji cen towarów do 2,5%. Inflacja cen usług pozostała na niezmienionym poziomie 4,0%.

Oczekuje się, że inflacja w tym roku będzie dalej się obniżać w miarę wygasania efektów wcześniejszych szoków energetycznych, zatorów podażowych i ponownego otwarcia gospodarki po pandemii oraz dalszego oddziaływania zacieśnienia polityki pieniężnej na popyt.

W grudniu nastąpił dalszy spadek niemal wszystkich miar inflacji bazowej. Podwyższone tempo wzrostu płac i obniżająca się wydajność pracy utrzymują wewnętrzną presję cenową na wysokim poziomie, która jednak również zaczęła słabnąć. Jednocześnie niższe zyski jednostkowe zaczęły łagodzić proinflacyjny wpływ rosnących jednostkowych kosztów pracy. Miary krótkookresowych oczekiwań inflacyjnych wyraźnie się obniżyły, zaś miary oczekiwań długookresowych w większości wynoszą około 2%.

Ocena ryzyka

W bilansie ryzyka dla wzrostu gospodarczego nadal przeważają czynniki spadkowe. Wzrost gospodarczy może być niższy, jeśli oddziaływanie polityki pieniężnej okaże się mocniejsze, niż oczekiwano. Na wzrost gospodarczy w strefie euro niekorzystnie wpłynęłoby też osłabienie gospodarki światowej lub dalsze spowolnienie handlu światowego. Istotnymi źródłami ryzyka geopolitycznego są nieuzasadniona wojna Rosji przeciw Ukrainie i tragiczny konflikt na Bliskim Wschodzie. Wskutek tego niepewność firm i gospodarstw domowych co do przyszłości może się zwiększyć, a w handlu światowym mogą wystąpić zakłócenia. Wzrost gospodarczy może być wyższy, jeśli rosnące dochody realne przełożą się na nadspodziewanie większe wydatki lub tempo wzrostu gospodarki światowej będzie szybsze, niż oczekiwano.

Do proinflacyjnych czynników ryzyka należą zwiększone napięcia geopolityczne, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, które mogą powodować podbijanie cen energii i kosztów przewozu towarów w najbliższym czasie oraz osłabiać handel światowy. Inflacja może też okazać się wyższa od zakładanej, jeśli wzrost płac będzie większy, niż oczekiwano, lub marże zysku okażą się bardziej odporne. Z kolei nadspodziewanie duży spadek inflacji może nastąpić, jeśli polityka pieniężna stłumi popyt w większym stopniu, niż oczekiwano, lub otoczenie gospodarcze w pozostałej części świata niespodziewanie się pogorszy. Ponadto inflacja może obniżać się szybciej w najbliższym czasie, jeśli ceny energii będą kształtować się zgodnie z niedawnym przesunięciem w dół oczekiwań rynkowych dotyczących przyszłej ścieżki cen ropy i gazu.

Warunki finansowe i monetarne

Od naszego ostatniego posiedzenia rynkowe stopy procentowe zasadniczo przeszły w trend boczny. Restrykcyjna polityka pieniężna EBC wciąż mocno oddziałuje na ogólne warunki finansowania. Oprocentowanie kredytów dla firm nieco spadło, do 5,2% w listopadzie, natomiast oprocentowanie kredytów hipotecznych dalej wzrosło – do 4,0%.

Wysokie oprocentowanie kredytów oraz związane z nim ograniczenie planowanych inwestycji i zakupów nieruchomości mieszkaniowych spowodowały w czwartym kwartale dalszy spadek popytu na kredyty, jak wynika z naszego najnowszego badania akcji kredytowej banków. Wprawdzie standardy udzielania kredytów firmom i gospodarstwom domowym złagodniały, ale pozostały zaostrzone, w obliczu obaw banków związanych z ryzykiem, na jakie narażeni są ich klienci.

W tej sytuacji akcja kredytowa nieco się poprawiła, ale ogólnie pozostaje słaba. Dynamika kredytów dla firm – po skurczeniu się w październiku – w listopadzie stanęła w miejscu w porównaniu z poziomem sprzed roku, w warunkach odbicia miesięcznego przepływu kredytów krótkoterminowych. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych była stłumiona i wyniosła 0,5%.

Podsumowanie

Rada Prezesów postanowiła dziś pozostawić trzy podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu do tego, by inflacja szybko powróciła do średniookresowego docelowego poziomu 2%. Na podstawie aktualnej oceny uważamy, że podstawowe stopy procentowe EBC znajdują się na poziomach, które – jeśli zostaną utrzymane przez dostatecznie długi okres – istotnie przyczynią się do osiągnięcia przyjętego celu. W przyszłych decyzjach dopilnujemy, by podstawowe stopy procentowe EBC były na wystarczająco restrykcyjnych poziomach tak długo, jak będzie to konieczne. Przy ustalaniu odpowiedniego stopnia i czasu trwania restrykcyjności utrzymamy podejście oparte na danych.

W każdym razie jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie instrumenty w ramach swojego mandatu, by doprowadzić do powrotu inflacji do naszego średniookresowego celu i utrzymać płynną transmisję polityki pieniężnej.

Odpowiemy teraz chętnie na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.