ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Λιουμπλιάνα, 17 Οκτωβρίου 2024

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Διοικητή κ. Vasle για την ευγενική φιλοξενία του και να εκφράσω τη μεγάλη μας ευγνωμοσύνη στα μέλη του προσωπικού του για την έξοχη διοργάνωση της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση να μειώσουμε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο δίνουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Οι εισερχόμενες πληροφορίες σχετικά με τον πληθωρισμό δείχνουν ότι η διαδικασία αποκλιμάκωσής του βρίσκεται σε καλό δρόμο. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό επίσης επηρεάζονται από την πρόσφατη απροσδόκητη επιδείνωση των δεικτών οικονομικής δραστηριότητας. Παράλληλα, οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες και στη συνέχεια να μειωθεί στον στόχο στη διάρκεια του επόμενου έτους. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, καθώς οι μισθοί εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο με αυξημένο ρυθμό. Ταυτόχρονα, οι πιέσεις από την πλευρά του κόστους εργασίας αναμένεται να συνεχίσουν να υποχωρούν σταδιακά, καθώς τα κέρδη θα αντισταθμίζουν εν μέρει την επίδρασή τους στον πληθωρισμό.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Οι εισερχόμενες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα ήταν κάπως ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν. Αν και η βιομηχανική παραγωγή ήταν ιδιαιτέρως ευμετάβλητη τους καλοκαιρινούς μήνες, οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η δραστηριότητα στον τομέα της μεταποίησης συνέχισε να υποχωρεί. Όσον αφορά τις υπηρεσίες, οι έρευνες δείχνουν μικρή ανάκαμψη τον Αύγουστο, πιθανώς υποστηριζόμενη από μια ιδιαιτέρως θετική θερινή τουριστική περίοδο, αλλά τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν πιο υποτονική ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις επεκτείνουν τις επενδύσεις τους με βραδύ ρυθμό, ενώ οι επενδύσεις σε κατοικίες εξακολουθούν να μειώνονται. Οι εξαγωγές εξασθένησαν, ιδίως όσον αφορά τα αγαθά.

Αν και τα εισοδήματα αυξήθηκαν το β΄ τρίμηνο, η κατανάλωση των νοικοκυριών μειώθηκε, αντίθετα με ό,τι αναμενόταν. Το ποσοστό αποταμίευσης διαμορφώθηκε σε 15,7% το β΄ τρίμηνο, πολύ υψηλότερα από τον προ της πανδημίας μέσο όρο του 12,9%. Ταυτόχρονα, πρόσφατα στοιχεία ερευνών υποδηλώνουν σταδιακή ανάκαμψη των δαπανών των νοικοκυριών.

Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να είναι ανθεκτική. Το ποσοστό ανεργίας διατηρήθηκε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,4% τον Αύγουστο. Ωστόσο, οι έρευνες υποδηλώνουν επιβραδυνόμενη άνοδο της απασχόλησης και περαιτέρω μετριασμό της ζήτησης εργατικού δυναμικού.

Αναμένουμε ότι η οικονομία θα ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων θα επιτρέψει στα νοικοκυριά να καταναλώνουν περισσότερο. Η σταδιακή εξασθένηση της επίδρασης της συσταλτικής νομισματικής πολιτικής αναμένεται να στηρίξει την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Οι εξαγωγές αναμένεται να συμβάλουν στην ανάκαμψη καθώς θα αυξάνεται η παγκόσμια ζήτηση.

Οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της οικονομίας. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Προς αυτόν τον σκοπό, είναι καίριας σημασίας να αναλάβουμε γρήγορα περαιτέρω δράση, με συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές, σε συνέχεια των προτάσεων του Mario Draghi για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και των προτάσεων του Enrico Letta για την ενδυνάμωση της Ενιαίας Αγοράς. Η πλήρης, με διαφάνεια και χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους λόγους του χρέους σε διαρκή βάση. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει τώρα να κάνουν μια δυναμική αρχή προς αυτήν την κατεύθυνση στα μεσοπρόθεσμα σχέδιά τους για τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές.

Πληθωρισμός

Ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε περαιτέρω σε 1,7% τον Σεπτέμβριο, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Απρίλιο του 2021. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν απότομα, με ετήσιο ρυθμό -6,1%. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής αυξήθηκε ελαφρώς, σε 2,4%. Ο πληθωρισμός των τιμών των αγαθών παρέμεινε υποτονικός, σε 0,4%, ενώ ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών υποχώρησε σε 3,9%.

Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού είτε μειώθηκαν είτε παρέμειναν αμετάβλητοι. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει αυξημένος, καθώς οι πιέσεις των μισθών στη ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να είναι ισχυρές. Ο ρυθμός αύξησης των συμβατικών αποδοχών θα παραμείνει υψηλός και ευμετάβλητος κατά τους υπόλοιπους μήνες του έτους, δεδομένου του σημαντικού ρόλου των εφάπαξ πληρωμών και της κλιμακωτής φύσης των αναπροσαρμογών των μισθών.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες, εν μέρει λόγω του ότι οι προηγούμενες απότομες μειώσεις των τιμών της ενέργειας δεν θα περιλαμβάνονται πλέον στους ετήσιους ρυθμούς. Στη συνέχεια ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί στον στόχο μας στη διάρκεια του επόμενου έτους. Η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού αναμένεται να στηριχθεί από την υποχώρηση των πιέσεων από την πλευρά του κόστους εργασίας και το γεγονός ότι η προηγούμενη συσταλτική μεταβολή της νομισματικής πολιτικής μετακυλίεται σταδιακά στις τιμές καταναλωτή. Οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό διαμορφώνονται γύρω στο 2%.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη εξακολουθούν να είναι καθοδικοί. Η χαμηλότερη εμπιστοσύνη θα μπορούσε να εμποδίσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις να ανακάμψουν όσο γρήγορα αναμένεται. Αυτό θα μπορούσε να ενισχυθεί από πηγές γεωπολιτικού κινδύνου, όπως ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν επίσης να διαταράξουν τον ενεργειακό εφοδιασμό και το παγκόσμιο εμπόριο Η χαμηλότερη ζήτηση για εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της ζώνης του ευρώ εξαιτίας, για παράδειγμα, μιας υποτονικότερης παγκόσμιας οικονομίας ή μιας κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των σημαντικών οικονομιών θα επηρέαζε ανασταλτικά την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ ακόμη περισσότερο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής που εκδηλώνονται με χρονική υστέρηση αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται ή εάν οι ευνοϊκότερες συνθήκες χρηματοδότησης και ο μειούμενος πληθωρισμός οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάκαμψη της κατανάλωσης και των επενδύσεων.

Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλέπεται εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό απορρέουν επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση γενικότερα, θα μπορούσαν να δώσουν ανοδική ώθηση στις τιμές των ειδών διατροφής. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να διαμορφωθεί σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα εάν η χαμηλή εμπιστοσύνη και οι ανησυχίες σχετικά με γεωπολιτικά γεγονότα εμποδίσουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις να ανακάμψουν όσο γρήγορα αναμένεται, εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα.

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Τα πιο βραχυπρόθεσμα επιτόκια της αγοράς μειώθηκαν μετά τη συνεδρίασή μας τον Σεπτέμβριο, κυρίως λόγω των δυσμενέστερων ειδήσεων για την οικονομία της ζώνης του ευρώ και της περαιτέρω μείωσης του πληθωρισμού. Αν και οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές, τα μέσα επιτόκια των νέων επιχειρηματικών δανείων και των νέων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειώθηκαν ελαφρώς τον Αύγουστο, σε 5,0% και 3,7% αντιστοίχως.

Τα πιστοδοτικά κριτήρια για τα επιχειρηματικά δάνεια παρέμειναν αμετάβλητα το γ΄ τρίμηνο, όπως αναφέρεται στην πιο πρόσφατη έρευνά μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις, μετά από πάνω από δύο χρόνια βαθμιαίας αυστηροποίησης. Επιπλέον, η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις αυξήθηκε για πρώτη φορά σε δύο χρόνια. Οι συνολικές χορηγήσεις προς επιχειρήσεις εξακολουθούν να είναι υποτονικές, με ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,8% τον Αύγουστο.

Τα πιστοδοτικά κριτήρια για ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια χαλάρωσαν για τρίτο συνεχές τρίμηνο, ιδίως λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού μεταξύ των τραπεζών. Τα χαμηλότερα επιτόκια και οι βελτιωμένες προοπτικές της αγοράς κατοικιών οδήγησαν σε έντονη αύξηση της ζήτησης ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων. Σε αυτό το πλαίσιο, η χορήγηση ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων ανέκαμψε ελαφρά, με ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,6%.

Συμπεράσματα

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Ειδικότερα, η απόφαση να μειώσουμε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο δίνουμε την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνουμε αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.