PERSCONFERENTIE

Christine Lagarde, president van de ECB,
Luis de Guindos, vicepresident van de ECB

Frankfurt am Main, 21 juli 2022

Goedemiddag, de vicepresident en ik heten u welkom bij onze persconferentie.

In lijn met onze sterke committering aan ons prijsstabiliteitsmandaat, heeft de Raad van Bestuur vandaag verdere belangrijke stappen gezet om ervoor te zorgen dat de inflatie terugkeert naar onze 2%-doelstelling op middellange termijn. We hebben besloten de drie basisrentetarieven van de ECB met 50 basispunten te verhogen en we hebben het transmissiebeschermingsinstrument (Transmission Protection Instrument – TPI) goedgekeurd.

De Raad heeft geoordeeld dat het passend is een grotere eerste stap in de normalisering van zijn beleidsrente te zetten dan tijdens zijn vorige vergadering werd aangegeven. Dit besluit berust op onze geactualiseerde beoordeling van de inflatierisico’s en de versterkte steun voor de effectieve transmissie van het monetair beleid door het TPI. Het zal de terugkeer van de inflatie naar onze doelstelling op middellange termijn ondersteunen door de verankering van de inflatieverwachtingen te versterken en ervoor te zorgen dat de vraagvoorwaarden worden afgestemd op het bereiken van onze inflatiedoelstelling op middellange termijn.

Tijdens onze volgende vergaderingen worden de rentetarieven op passende wijze verder genormaliseerd. Het vervroegd beëindigen van de negatieve rentetarieven vandaag stelt ons in staat over te gaan naar een benadering om per vergadering rentebesluiten te nemen. Ons toekomstig beleidsrentetraject zal gebaseerd blijven op data en bijdragen tot het verwezenlijken van onze 2%-inflatiedoelstelling op middellange termijn. Bij de normalisering van ons beleid zullen we opties voor de vergoeding van aangehouden overliquiditeit evalueren.

We hebben geoordeeld dat de instelling van het TPI noodzakelijk is om de effectieve transmissie van het monetair beleid te ondersteunen. Bij de verdere normalisering van het monetair beleid zal het TPI met name zeker stellen dat onze monetairbeleidskoers in alle landen van het eurogebied op een soepele manier wordt doorgegeven. De eenheid van ons monetair beleid is een basisvoorwaarde om het mandaat van de ECB op het vlak van prijsstabiliteit te kunnen vervullen.

Het TPI wordt een aanvulling op ons instrumentarium en kan worden ingezet tegen ongerechtvaardigde, wanordelijke marktontwikkelingen die een ernstige bedreiging vormen voor de transmissie van monetair beleid in het hele eurogebied. De omvang van de TPI-aankopen hangt af van de ernst van de risico’s voor de beleidstransmissie. De aankopen worden niet op voorhand beperkt. Door het transmissiemechanisme te beschermen, stelt het TPI de Raad van Bestuur in staat zijn mandaat op het vlak van prijsstabiliteit effectiever te vervullen.

De flexibiliteit bij de herinvesteringen van vrijvallende aflossingen uit de portefeuille van het pandemie-noodaankoopprogramma (pandemic emergency purchase programme – PEPP) blijft in elk geval de eerste verdedigingslinie om risico’s voor het transmissiemechanisme in verband met de pandemie tegen te gaan.

De vandaag genomen besluiten worden uiteengezet in een persbericht op onze website. Het TPI wordt nader toegelicht in een afzonderlijk persbericht dat om 15.45 uur (Midden-Europese tijd) wordt gepubliceerd.

Ik zal nu nader ingaan op onze kijk op de ontwikkeling van de economie en de inflatie en vervolgens onze beoordeling van de financiële en monetaire omstandigheden toelichten.

Economische bedrijvigheid

De economische bedrijvigheid vertraagt. Ruslands ongerechtvaardigde agressie ten opzichte van Oekraïne zorgt voor een aanhoudende rem op de groei. Het effect van de hoge inflatie op de koopkracht, voortdurende aanbodbeperkingen en grotere onzekerheid temperen de economie. Bedrijven blijven kampen met hogere kosten en verstoringen in hun toeleveringsketens, ook al zijn er voorzichtige tekenen dat sommige knelpunten bij het aanbod afnemen. Al met al vertroebelen deze factoren de vooruitzichten voor de tweede helft van 2022 en daarna aanzienlijk.

Tegelijkertijd blijft de economische bedrijvigheid profijt trekken van de heropening van de economie, een sterke arbeidsmarkt en budgettaire beleidsondersteuning. De volledige heropening van de economie ondersteunt met name de bestedingen in de dienstensector. Mensen beginnen opnieuw te reizen en in het derde kwartaal van dit jaar zal het toerisme de economie naar verwachting dan ook stimuleren. Het tijdens de pandemie opgebouwde spaargeld van de huishoudens en een sterke arbeidsmarkt steunen de consumptie.

Begrotingsbeleid helpt de impact van de oorlog in Oekraïne op te vangen voor wie het zwaarst te lijden heeft van hogere energieprijzen. Tijdelijke en gerichte maatregelen moeten op maat gesneden worden om het risico te beperken dat ze de inflatiedruk opvoeren. Het begrotingsbeleid moet in alle landen gericht zijn op de houdbaarheid van de schuld en op een duurzame verhoging van de potentiële groei om het herstel te versterken.

Inflatie

De inflatie is in juni verder opgelopen tot 8,6%. Opnieuw vormden de fors stijgende energieprijzen de belangrijkste component van de totale inflatie. Uit marktindicatoren komt naar voren dat de mondiale energieprijzen op korte termijn hoog blijven. De voedselinflatie steeg ook verder en kwam in juni uit op 8,9%, deels als gevolg van de belangrijke rol van Oekraïne en Rusland als landbouwproducenten.

Ook de aanhoudende knelpunten in het aanbod voor industriële goederen en herstel van de vraag, vooral in de dienstensector, dragen bij aan de hoge inflatie op dit moment. De prijsdruk verspreidt zich over steeds meer sectoren, onder meer door het indirecte effect van de hoge energiekosten in de hele economie. De meeste maatstaven van de onderliggende inflatie zijn dan ook verder toegenomen.

We verwachten dat de inflatie enige tijd ongewenst hoog zal blijven, vanwege aanhoudende druk van energie- en voedselprijzen en doorwerking van druk in de prijsketen. De hogere inflatiedruk wordt ook veroorzaakt door de koersdaling van de euro. Maar verder vooruitblikkend en mits nieuwe schokken uitblijven, verwachten we dat de energiekosten zich stabiliseren en knelpunten in de toeleveringsketens afnemen. In combinatie met de verdere normalisering van het monetair beleid zou dit de terugkeer van de inflatie naar onze doelstelling moeten ondersteunen.

De arbeidsmarkt blijft sterk. De werkloosheid daalde in mei naar een historisch dieptepunt van 6,6%. De vacatures in veel sectoren tonen aan dat de vraag naar arbeid krachtig is. De loongroei heeft zich de afgelopen maanden geleidelijk doorgezet, ook volgens voorlopende indicatoren, maar blijft over het geheel genomen toch beperkt. De aantrekkende economie en inhaaleffecten zouden op termijn een snellere loongroei moeten ondersteunen. De meeste maatstaven van de inflatieverwachtingen voor de langere termijn bedragen momenteel circa 2%, hoewel recente herzieningen van sommige indicatoren tot boven de doelstelling nauwlettend moeten worden gevolgd.

Beoordeling van risico's

Een langer durende oorlog in Oekraïne vormt nog steeds een bron van aanzienlijk neerwaarts risico voor de groei, met name als de energievoorziening vanuit Rusland zodanig zou worden verstoord dat dit zou leiden tot rantsoenering voor bedrijven en huishoudens. Door de oorlog bestaat ook de kans dat het vertrouwen verder wordt getemperd en de beperkingen aan de aanbodzijde verergeren, terwijl de energie- en voedselprijzen aanhoudend hoger blijven dan verwacht. Een snellere wereldwijde groeivertraging kan ook een risico vormen voor de vooruitzichten in het eurogebied.

De risico’s voor de inflatievooruitzichten blijven opwaarts gericht en zijn toegenomen, vooral op de korte termijn. De risico’s voor de inflatievooruitzichten op middellange termijn omvatten een duurzame verslechtering van de productiecapaciteit van onze economie, aanhoudend hoge energie- en voedselprijzen, een stijging van de inflatieverwachtingen boven onze doelstelling en hoger dan verwachte loonstijgingen. Maar als de vraag op middellange termijn zou afnemen, zou dit tot een lagere prijsdruk leiden.

Financiële en monetaire omstandigheden

De marktrentes waren volatiel wegens de uitgesproken economische en geopolitieke onzekerheid. De financieringskosten voor banken zijn de afgelopen maanden gestegen en dit heeft in toenemende mate geleid tot hogere rentetarieven voor bankleningen, met name voor huishoudens. Hoewel het volume van de kredietverlening door banken aan huishoudens sterk blijft, zal dit naar verwachting afnemen als gevolg van een lagere vraag. De kredietverlening aan bedrijven is ook krachtig, omdat er een aanhoudende behoefte aan bankkrediet is ontstaan vanwege de hoge productiekosten, voorraadopbouw en een geringer beroep op financiering via de markt. Tegelijkertijd is de vraag naar leningen voor de financiering van investeringen teruggelopen. De groei van de geldhoeveelheid bleef gematigd vanwege een afname van de liquide besparingen en lagere aankopen van waardepapier door het Eurosysteem.

Uit onze jongste enquête naar de bancaire kredietverlening komt naar voren dat de kredietcriteria voor alle categorieën leningen in het tweede kwartaal van het jaar zijn aangescherpt, aangezien banken zich meer zorgen maken over de risico’s waaraan hun klanten in het huidige onzekere klimaat blootstaan. Banken verwachten hun kredietcriteria in het derde kwartaal verder aan te scherpen.

Conclusie

Kortom, de inflatie blijft ongewenst hoog en zal naar verwachting enige tijd boven onze doelstelling blijven. De meest recente gegevens wijzen op een groeivertraging, waardoor de vooruitzichten voor de tweede helft van 2022 en daarna vertroebeld zijn. Maar tegenover deze vertraging staan een aantal ondersteunende factoren.

De Raad van Bestuur heeft vandaag besloten de basisrentetarieven van de ECB te verhogen en heeft het TPI goedgekeurd. Tijdens onze volgende vergaderingen worden de rentetarieven op passende wijze verder genormaliseerd. Ons toekomstig beleidsrentetraject zal gebaseerd blijven op data en bijdragen tot het verwezenlijken van onze 2%-inflatiedoelstelling op middellange termijn.

We staan klaar om al onze instrumenten binnen ons mandaat aan te passen om ervoor te zorgen dat de inflatie zich op middellange termijn op onze doelstelling van 2% stabiliseert. Ons nieuwe TPI zal de soepele transmissie van onze monetairbeleidskoers in alle landen van het eurogebied waarborgen, terwijl we de koers blijven aanpassen om de hoge inflatie aan te pakken.

We zijn nu klaar om uw vragen te beantwoorden.

Voor de exacte bewoordingen van de door de Raad van Bestuur overeengekomen tekst wordt verwezen naar de Engelstalige versie.