PERSCONFERENTIE

Christine Lagarde, president van de ECB,
Luis de Guindos, vicepresident van de ECB

Frankfurt am Main, 28 oktober 2021

Goedemiddag, de vicepresident en ik heten u welkom bij onze persconferentie.

De economie van het eurogebied blijft zich krachtig herstellen, hoewel het tempo enigszins is afgenomen. De consumenten hebben nog steeds vertrouwen en hun uitgaven blijven krachtig. Tekorten aan materiaal, uitrusting en arbeidskrachten belemmeren echter de productie in sommige sectoren. De inflatie neemt toe, vooral als gevolg van de scherpe stijging van de energieprijzen, maar ook omdat de opleving van de vraag het beperkte aanbod overtreft. We voorzien dat de inflatie op korte termijn verder toeneemt, maar vervolgens in de loop van volgend jaar afneemt.

De marktrentes zijn gestegen sinds onze laatste vergadering van begin september. De algehele financieringsvoorwaarden voor bedrijven, huishoudens en de overheidssector blijven momenteel echter gunstig. Gunstige financieringsvoorwaarden zijn essentieel voor de voortzetting van het economisch herstel en om het negatieve effect van de pandemie op het inflatieverloop tegen te gaan.

We blijven van oordeel dat gunstige financieringsvoorwaarden kunnen worden behouden met een gematigd lager tempo van de nettoaankopen van activa in het kader van het noodaankoopprogramma in verband met de pandemie (pandemic emergency purchase programme – PEPP) dan in het tweede en derde kwartaal van dit jaar.

We hebben ook onze andere maatregelen bevestigd, namelijk het niveau van de basisrentetarieven van de ECB, onze forward guidance over de waarschijnlijke toekomstige ontwikkeling daarvan, onze aankopen krachtens het programma voor de aankoop van activa (asset purchase programme – APP), ons herinvesteringsbeleid en onze langerlopende herfinancieringstransacties, zoals uiteengezet in het persbericht dat vandaag om 13.45 uur is gepubliceerd. We staan klaar om al onze instrumenten zo nodig aan te passen om ervoor te zorgen dat de inflatie zich op middellange termijn op onze doelstelling van twee procent stabiliseert.

Ik zal nu onze kijk op de ontwikkeling van de economie en de inflatie nader toelichten en vervolgens ingaan op onze inschatting van de financiële en monetaire omstandigheden.

Economische bedrijvigheid

De economie is in het derde kwartaal sterk blijven groeien, zij het in een iets gematigder tempo. We verwachten nog steeds dat de output tegen het einde van het jaar boven het niveau van vóór de pandemie ligt.

De greep van de pandemie op de economie is duidelijk verzwakt. Dat heeft te maken met beperkingen die worden opgeheven als gevolg van de succesvolle gezondheidsmaatregelen en het groot aantal mensen dat nu gevaccineerd is. Dit stimuleert de consumptieve bestedingen, vooral voor entertainment, horeca, reizen en vervoer. Hogere energieprijzen kunnen de koopkracht de komende maanden echter verminderen.

Het herstel van de binnenlandse en de mondiale vraag steunt ook de productie en de bedrijfsinvesteringen. Tekorten aan materiaal, uitrusting en arbeidskrachten belemmeren echter de verwerkende industrie. De levertijden zijn aanzienlijk langer geworden en de prijzen van vervoer en energie zijn snel gestegen. Deze factoren vertroebelen de vooruitzichten voor de komende kwartalen.

De situatie op de arbeidsmarkt blijft verbeteren. De werkloosheid is gedaald en het aantal mensen in regelingen voor het behoud van arbeidsplaatsen is aanzienlijk afgenomen ten opzichte van de piek van vorig jaar. Dat geeft steun aan het vooruitzicht op hogere inkomens en een stijging van de bestedingen. Zowel het aantal arbeidskrachten als het aantal gewerkte uren in de economie blijft echter onder het niveau van vóór de pandemie.

Om het herstel te ondersteunen moet het monetair beleid worden blijven geflankeerd door doelgerichte en gecoördineerde begrotingssteun. Dit zal de economie ook helpen om zich aan de lopende structurele veranderingen aan te passen. Een doeltreffende tenuitvoerlegging van het Next Generation EU-programma en het ‘Fit for 55’-pakket zal bijdragen tot een sterker, groener en evenwichtiger herstel in de landen van het eurogebied.

Inflatie

De inflatie is in september tot 3,4 procent gestegen en neemt dit jaar naar verwachting verder toe. Hoewel de huidige fase van hogere inflatie langer zal duren dan oorspronkelijk verwacht, verwachten we dat de inflatie in de loop van volgend jaar afneemt.

De opleving van de inflatie is grotendeels het gevolg van een combinatie van drie factoren. Ten eerste zijn de energieprijzen, vooral voor olie, gas en elektriciteit, scherp gestegen. In september was ongeveer de helft van de totale inflatie toe te schrijven aan de energieprijzen. Ten tweede stijgen de prijzen ook doordat de oplevende vraag in verband met de heropening van de economie het aanbod overtreft. Die ontwikkelingen zijn vooral zichtbaar in de prijzen van consumentendiensten, evenals in de prijzen van goederen die door aanbodtekorten worden getroffen. Tot slot dragen basiseffecten in verband met het terugdraaien van de btw-verlaging in Duitsland nog altijd tot de hogere inflatie bij.

We verwachten dat het effect van deze drie factoren in de loop van 2022 afneemt of uit de jaar-op-jaar inflatieberekening verdwijnt. Naarmate het herstel voortduurt, zal de geleidelijke terugkeer van de economie naar volle capaciteit in de loop van de tijd steun geven aan een stijging van de lonen. Op de markt en op enquêtes gebaseerde maatstaven van de inflatieverwachtingen op langere termijn zijn dichter in de buurt van twee procent gekomen. Deze factoren zullen steun geven aan de onderliggende inflatie en aan de terugkeer van de inflatie naar onze doelstelling op middellange termijn.

Beoordeling van risico's

Het herstel blijft afhankelijk van de ontwikkeling van de pandemie en verdere vorderingen bij de vaccinaties. We beschouwen de risico's voor de economische vooruitzichten als globaal genomen in evenwicht. Op korte termijn zijn knelpunten in toeleveringsketens en stijgende energieprijzen de belangrijkste risico’s voor het tempo van het herstel en de inflatievooruitzichten. Als de aanbodtekorten en de hogere energieprijzen langer duren, zouden die het herstel kunnen vertragen. Tegelijkertijd zou de prijsdruk sterker kunnen worden als aanhoudende knelpunten doorwerken in hoger dan verwachte loonstijgingen of de economie sneller weer op volle capaciteit werkt. De economische bedrijvigheid zou onze verwachtingen echter kunnen overtreffen als consumenten meer vertrouwen krijgen en minder sparen dan op dit ogenblik wordt verwacht.

Financiële en monetaire omstandigheden

De ontwikkeling van de groei en de inflatie op middellange termijn blijft afhankelijk van gunstige financieringsvoorwaarden voor alle economische sectoren. De marktrentes zijn gestegen. De financieringsvoorwaarden voor de economie zijn echter nog altijd gunstig, vooral omdat de rentetarieven voor bankleningen aan bedrijven en huishoudens historisch laag blijven. De kredietverlening aan bedrijven is toegenomen in september, maar blijft gematigd. Dit houdt nog steeds verband met het feit dat bedrijven in het algemeen minder externe financiering nodig hebben, aangezien ze over aanzienlijke geldmiddelen beschikken en steeds meer winsten inhouden. De kredietverlening aan huishoudens blijft sterk, onder invloed van de vraag naar hypotheken. Uit onze recentste enquête naar de bancaire kredietverlening blijkt dat de kredietvoorwaarden stabiel gebleven zijn en voor het eerst sinds 2018 ondersteund werden door een afgenomen risicoperceptie bij banken. De banken hanteren daarentegen een iets behoedzamere aanpak voor woninghypotheken en hebben hun acceptatiecriteria voor deze leningen dan ook verscherpt. De bankbalansen worden nog steeds ondersteund door gunstige financieringsvoorwaarden en blijven solide.

Conclusie

Samengevat, de economie van het eurogebied blijft zich krachtig herstellen, zij het in een gematigder tempo. Stijgende energieprijzen, de aantrekkende vraag en knelpunten in toeleveringsketens drijven momenteel de inflatie op. Hoewel het langer zal duren dan eerder verwacht voordat de inflatie daalt, voorzien we dat deze factoren in de loop van volgend jaar zullen afnemen. We verwachten nog steeds dat de inflatie op middellange termijn onder onze doelstelling van twee procent blijft. Onze beleidsmaatregelen, waaronder onze herziene forward guidance over de basisrentetarieven van de ECB, zijn van cruciaal belang om de economie op weg te helpen naar een bestendig herstel en uiteindelijk om de inflatie op middellange termijn bij onze doelstelling te brengen.

We zijn nu klaar om uw vragen te beantwoorden.

Voor de exacte bewoordingen van de door de Raad van Bestuur overeengekomen tekst wordt verwezen naar de Engelstalige versie.