KONFERENCJA PRASOWA

Christine Lagarde, prezes EBC
Luis de Guindos, wiceprezes EBC

Frankfurt nad Menem, 28 października 2021

Dzień dobry, wspólnie z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej.

W strefie euro trwa mocne ożywienie gospodarcze, chociaż jego impet nieco zmalał. Wśród konsumentów nadal panuje zaufanie i poziom ich wydatków pozostaje wysoki. Jednak w niektórych sektorach produkcję hamują niedobory materiałów, sprzętu i siły roboczej. Inflacja rośnie, głównie z powodu skoku cen energii, lecz także dlatego, że popyt zwiększa się szybciej niż borykająca się z niedoborami podaż. Przewidujemy, że w krótkim okresie inflacja jeszcze wzrośnie, ale w ciągu przyszłego roku będzie się obniżać.

Od naszego ostatniego posiedzenia, które odbyło się na początku września, rynkowe stopy procentowe wzrosły, ale ogólne warunki finansowania dla firm, gospodarstw domowych i sektora publicznego pozostają obecnie korzystne. Takie warunki są konieczne, żeby utrzymać ożywienie gospodarcze i przeciwdziałać niekorzystnemu oddziaływaniu pandemii na ścieżkę inflacji.

Nadal uważamy, że można utrzymać korzystne warunki finansowania przy tempie zakupów netto aktywów w ramach nadzwyczajnego programu zakupów w czasie pandemii (PEPP) nieco niższym niż w drugim i trzecim kwartale bieżącego roku.

Potwierdziliśmy także nasze inne środki, a mianowicie: poziom podstawowych stóp procentowych EBC i zapowiedź ich prawdopodobnego kształtowania się w przyszłości, zakupy w ramach programu skupu aktywów (APP), zasady reinwestowania oraz dłuższe operacje refinansujące; opisano to szczegółowo w komunikacie prasowym, który ukazał się dziś o godz. 13.45. Jesteśmy gotowi odpowiednio dostosowywać wszystkie nasze narzędzia, żeby sprawić, że inflacja ustabilizuje się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie.

Powiem teraz bardziej szczegółowo, jak widzimy dalszy rozwój sytuacji gospodarczej i inflacji, po czym przejdę do naszej oceny warunków finansowych i monetarnych.

Aktywność gospodarcza

W trzecim kwartale wzrost gospodarczy ciągle był mocny, ale jego impet nieco zmalał. Nadal przewidujemy, że do końca roku produkcja przekroczy poziom sprzed pandemii.

Oddziaływanie pandemii na gospodarkę wyraźnie osłabło w związku ze znoszeniem obostrzeń wynikającym ze skutecznych działań epidemicznych i dużej liczby zaszczepionych. To korzystnie wpływa na wydatki konsumpcyjne, zwłaszcza w kategoriach rozrywki, gastronomii, podróży i transportu. Jednak w nadchodzących miesiącach wyższe ceny energii mogą osłabiać siłę nabywczą konsumentów.

Ożywienie popytu wewnętrznego i światowego pobudza także produkcję i inwestycje przedsiębiorstw. Jednak w sektorze przetwórstwa przemysłowego produkcję hamują niedobory materiałów, sprzętu i siły roboczej. Znacznie wydłużyły się czasy dostaw oraz mocno wzrosły koszty transportu i ceny energii. Te ograniczenia kładą się cieniem na perspektywach gospodarczych na najbliższe kwartały.

Sytuacja na rynku pracy nadal się poprawia. Spadło bezrobocie, a liczba osób objętych systemami ochrony miejsc pracy jest znacznie niższa od szczytowej wartości z ubiegłego roku. To pozwala oczekiwać wzrostu dochodów i wydatków konsumpcyjnych. Jednak zarówno liczebność siły roboczej, jak i liczba przepracowanych godzin w gospodarce pozostają niższe niż przed pandemią.

Żeby podtrzymać ożywienie, polityce pieniężnej nadal powinno towarzyszyć ukierunkowane i skoordynowane wsparcie fiskalne. To wsparcie pomoże też gospodarce dostosować się do zachodzących zmian strukturalnych. Skuteczne wdrożenie programu Next Generation EU i pakietu „Gotowi na 55” przyczyni się do mocniejszego, bardziej ekologicznego i równomierniejszego ożywienia we wszystkich krajach strefy euro.

Inflacja

We wrześniu inflacja wzrosła do 3,4%. Przewidujemy, że w tym roku jeszcze pójdzie w górę. Ale chociaż obecna faza wyższej inflacji potrwa dłużej, niż przewidywaliśmy pierwotnie, spodziewamy się, że w ciągu przyszłego roku inflacja będzie spadać.

Wzrost inflacji wynika przede wszystkim z połączenia trzech czynników. Po pierwsze, ostro poszły w górę ceny energii, zwłaszcza ropy, gazu i prądu. We wrześniu na ceny energii przypadła mniej więcej połowa ogólnej inflacji. Po drugie, ceny rosną również dlatego, że popyt związany z odmrażaniem gospodarki zwiększa się szybciej niż podaż. Ta dynamika jest szczególnie widoczna w przypadku usług dla ludności oraz tych towarów, na których ceny najbardziej wpływają niedobory podażowe. I po trzecie, do wyższej inflacji przyczynia się efekt bazy związany z zakończeniem obniżki podatku VAT w Niemczech.

Przewidujemy, że w ciągu 2022 roku wpływ tych trzech czynników osłabnie lub przestaną one być uwzględnianie przy obliczaniu inflacji rok do roku. Wraz z postępowaniem ożywienia stopniowe dochodzenie gospodarki do pełnej mocy będzie się z czasem przekładać na wzrost płac. Według wskaźników rynkowych i ankietowych długookresowe oczekiwania inflacyjne przesunęły się bliżej 2%. Te czynniki będą pobudzać inflację bazową i wspierać powrót inflacji w średnim okresie do docelowego poziomu.

Ocena ryzyka

Perspektywy ożywienia nadal zależą od dalszego przebiegu pandemii i postępów akcji szczepień. W naszej ocenie pro- i antywzrostowe czynniki ryzyka dla perspektyw gospodarczych ogólnie się równoważą. W krótkim okresie głównymi czynnikami ryzyka dla tempa ożywienia i perspektyw inflacji są zatory podażowe i rosnące ceny energii. Jeżeli te czynniki utrzymają się dłużej, mogą spowolnić ożywienie. Z kolei jeśli długotrwałe zatory podażowe przełożą się na wyższe od spodziewanych podwyżki płac lub jeśli gospodarka szybciej osiągnie pełną moc, może się nasilić presja cenowa. Natomiast aktywność gospodarcza może przekroczyć nasze oczekiwania, jeżeli konsumenci poczują się pewniej i będą oszczędzać mniej, niż się obecnie przewiduje.

Warunki finansowe i monetarne

Tempo wzrostu gospodarczego i średniookresowa dynamika inflacji wciąż zależą od utrzymania korzystnych warunków finansowania dla wszystkich sektorów gospodarki. Rynkowe stopy procentowe wzrosły, ale warunki finansowania podmiotów gospodarczych pozostają korzystne. W dużej mierze wynika to stąd, że oprocentowanie kredytów bankowych dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych jest na najniższych notowanych poziomach. Akcja kredytowa dla firm pozostaje umiarkowana, mimo pewnego przyspieszenia we wrześniu. Wciąż wynika to stąd, że firmy ogólnie potrzebują mniej finansowania zewnętrznego, bo są zasobne w środki pieniężne i coraz częściej zatrzymują zyski. Akcja kredytowa dla gospodarstw domowych pozostaje mocna pod wpływem popytu na kredyty hipoteczne. Z naszego ostatniego badania akcji kredytowej banków wynika, że warunki kredytowe dla firm się ustabilizowały, czemu sprzyjało – po raz pierwszy od 2018 – obniżenie oceny ryzyka przez banki. Natomiast do kredytów mieszkaniowych banki podchodzą nieco ostrożniej i dlatego zaostrzyły warunki ich udzielania. Bilanse banków pozostają zdrowe, do czego przyczyniają się nadal korzystne warunki finansowania.

Podsumowanie

Podsumowując: wzrost gospodarczy w strefie euro nadal jest mocny, chociaż jego tempo nieco osłabło. Rosnące ceny energii, ożywienie popytu i zatory podażowe windują obecnie inflację. Chociaż jej spadek nastąpi później, niż oczekiwano, spodziewamy się, że w ciągu przyszłego roku te czynniki osłabną. W dalszym ciągu przewidujemy, że w średnim okresie inflacja pozostanie poniżej naszego dwuprocentowego celu. Zastosowane przez nas środki, w tym przeformułowana zapowiedź dotycząca podstawowych stóp procentowych EBC, są kluczowe, żeby pomóc gospodarce wejść na ścieżkę trwałego ożywienia i żeby ostatecznie, w średnim okresie, doprowadzić inflację do docelowego poziomu.

Teraz chętnie odpowiemy na Państwa pytania.

Dosłowny tekst przyjęty przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.